Avqust ayının yerli biznesmenlər üçün ən əhəmiyyətli hadisəsi, düşünürəm ki, Anar bəyin “Biznes nə istəyir?” kitabının nəşr olunmasıdır. Oxumuş olmasam da, başlıq kitabın yerinə danışır, zənnimcə. Olduqca iddialı və çox vəd verən bir addır. Deyirəm, köhnə iş yerim İyun və İyul aylarından qalan borclarını ödəsə idi, gedib kitabı mən də alardım. :)

Amma yazım Bəyin əl işi haqqında deyil. Burada yerli biznes insanlarımızda müşahidə etdiyim bir xüsusiyyəti paylaşmaq istəyirəm. Problem – “Başlayan kimi gəlirə keçmək!” İstər tələbə ikən, istərsə də sonradan oxuduğunuz idarəçilik və biznes kitablarının əksəriyyətində ortaya qoyulan bir amil var idi: Xərc-gəlir qrafiki

Qrafik açıq-aşkar göstərir ki, yeni qurulan bir şirkət müəyyən xərclərə görə mənfidən başlayır, sonradan gəlirliliyə keçir. Mənfi gəlirlilik müddəti isə, qurulan Marketinq strategiyasına və rəhbərliyin həmin strategiyaya verdiyi dəyərə görə dəyişir. Şirkətin ilk qurulduğu zaman çəkilən xərclərdəki əsas pay müəssisənin maddi-texniki bazasına düşsə də, kifayət qədər böyük bir faiz isə, Marketinq xərclərinə həsr olunmalıdır. Çünki, yeni qurulan şirkətin ictimaiyyətə tanıdılması və ona qarşı alış ediləcək qədər etibar yaradılması bir günə və sadəcə sosial şəbəkə və üz-üzə görüşmələr ilə mümkün olmur. Kompleks və MÜƏYYƏNLƏŞDİRİLMİŞ HƏDƏF KÜTLƏyə (bütün hamıya deyil) hazırlanmış Marketinq strategiyası effektiv nəticəyə, bazarın həcminə əsasən, müəyyən vaxtda nail olur.

Lakin yerli biznesmen məsələni fərqli düşünür:

Yerli biznesmen deyir ki, mən sərmayəni gərək şirkəti qurduğum 1-2 ayda çıxardım, hələ üstündə gəlir də əldə edim, qoyduğum investisiyadan artıq xərc istəmirəm. Bundan əlavə şirkətin istehsal bazasını kifayət qədər gücləndirməyən yerli bizneslər qısa vaxta böyük işlər “söz verir” ki, tez-bazar gəlir əldə etsin. Müştəri ilə bir dəfə işləməkdə zərər görmürlər. Nəticədə isə, mənfi reputasiya onsuzda xərc qoyulmayan Marketinqdən daha sürətli işləyir və “döyülən bütün qapılarda” problemlər yaradır. B2B şirkətlərinin əlavə bir problemi də var: “End user – son istifadəçi/istehlakçı” isə ümumiyyətlə şirkət tərəfindən nəzərə alınmır. Deyirlər ki, müştərinin problemidir, özü bilər.

Nəticədə isə, yerli istehsalı xarici məhsul deyərək insanlara sırıma ənənəsi başlayır. Hamımız da bağırırıq ki, bizdə keyfiyyətli heçnə yoxdur. (!) Belə! Gərək strateji düşünüb səbrli işləyəsən. Uzun müddətli şirkət fəaliyyəti üçün başqa yol görmürəm.

Qeyd! Bir qabaqlama edim. Mümkün “ümumi danışma” tənqidinə qarşı bildirim ki, yazımda əks olunan problemlər yerli biznesmenlərin 80%-ində vardır/olmuşdur. Bu qənaətə isə, həmin 80%-ə ümumiləşdirə bilməyə imkan verən yetərli sample/nümunə sayı üzərində apardığım müşahidə imkan verir.

Müəllif: Qədir Davudov